Źródła ilustracji: Transmisja z wideokonferencji.
Polskie lasy magazynują jeden z najcenniejszych surowców świata
Współpraca LP z GDDKiA w całej Polsce będzie się opierać na podpisanym porozumieniu ramowym. Precyzuje ono warunki współpracy w zakresie odprowadzenia wód opadowych i roztopowych z terenu pasa drogowego oraz zagospodarowania ich na terenach zarządzanych przez Lasy Państwowe. Dotyczy wyłącznie nowopowstających inwestycji drogowych.
Polska staje się coraz bardziej krajem suszy. Żeby zmniejszyć następstwa tego niekorzystnego zjawiska, trzeba spowalniać spływ wody opadowej do rzek. Można to robić poprzez np. budowę zastawek. Ten proces realizowany jest na szeroką skalę przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.
Warto wiedzieć, że Lasy Państwowe w Polsce mają bardzo duże doświadczenie w retencji, czyli magazynowaniu – spowalnianiu spływu wody z opadów i roztopów. To zatrzymywanie deszczówki i śniegówki odbywa się m.in. poprzez budowanie zastawek na rowach, strumieniach, kanałach i rzeczkach na terenach leśnych. Jednym z pierwszych wzorcowych takich projektów zrealizo0wano około ćwierć wieku temu w Borach Tucholskich, na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku, w Nadleśnictwie Kaliska na Kociewiu, gdzie odtworzono m.in. jezioro Białe Błota. Sporymi sukcesami może poszczycić się także Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Katowicach.
Sporo wody spływa po asfalcie, którym pokryte są nasze szosy. Jak ją wykorzystać i uchronić przed bezużytecznym spływem do morza, wpadła Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad.
Niezwykle ważne jest porozumienie, jakie zawarły Generalna Dyrekcja Lasów Państwowych i Autostrad oraz Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych w sprawie wykorzystania wód opadowych z dróg krajowych. Wydarzenie to miało miejsce 19 stycznia 2021 roku, podczas wideokonferencji prasowej z udziałem wiceministra infrastruktury Rafała Webera. Uczestniczyliśmy w tej wideokonferencji.
Oto komunikat dotyczący podpisania porozumienia w sprawie pilotażowego projektu na szlaku Lubartów – Lublin opublikowany na stronie internetowej http://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/aktualnosci/wody-opadowe-z-drog-krajowych-pomoga-przeciwdzialac-suszy-na-terenach-lesnych :
Lasy Państwowe podpisały porozumienie z Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad o zagospodarowaniu wód opadowych i roztopowych. Ścisła współpraca umożliwi racjonalne i bezpieczne dla środowiska wykorzystanie tych wód na terenach leśnych.
– Naszym celem jest zwiększenie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałanie suszy w ekosystemach leśnych. Podpisane porozumienia to kolejny ważny krok, który przybliża nas do zrealizowania tego celu – powiedział pełnomocnik rządu ds. leśnictwa i łowiectwa Edward Siarka.
Wiceminister infrastruktury Rafał Weber podkreślił, że porozumienie GDDKiA i Lasów Państwowych jest dobrą wiadomością.
– To doskonała informacja dla każdego, komu zależy na odpowiednim wykorzystaniu zasobów dla dobra środowiska naturalnego. To krok we właściwą stronę, który pokazuje, że instytucje państwowe powinny i mogą współpracować realizując nowoczesne projekty – powiedział wiceminister infrastruktury Rafał Weber.
Porozumienie precyzuje warunki współpracy w zakresie odprowadzenia wód opadowych i roztopowych z terenu pasa drogowego oraz zagospodarowania ich na terenach zarządzanych przez Lasy Państwowe. Dotyczy wyłącznie nowo powstających inwestycji drogowych. Zgodnie z zawartymi w nim zapisami oba podmioty będą każdorazowo oceniać i uzgadniać możliwości techniczne odprowadzania zgromadzonej wody oraz potencjalny wpływ tych działań na tereny leśne.
Budując drogę ekspresową S19 w województwie lubelskim, na odcinku od węzła Lubartów Północ do węzła Lublin Rudnik, GDDKiA rozpoczęła już współpracę z Nadleśnictwem Lubartów w zakresie zagospodarowania wód opadowych. Teraz współpraca LP z GDDKiA w całej Polsce będzie się opierać na podpisanym porozumieniu ramowym.
– Proces budowy dróg szybkiego ruchu to skomplikowane i złożone przedsięwzięcie. Jako największy inwestor drogowy na realizację naszych inwestycji patrzymy szeroko. Udoskonalamy ten proces w każdym aspekcie. Ochrona środowiska naturalnego i poszukiwania korzystnych rozwiązań również dla terenów leśnych podczas budowy dróg jest możliwe. Podpisane dzisiaj porozumienie jest tego dowodem – powiedział Tomasz Żuchowski, szef GDDKiA.
Na etapie budowy tras powstaną specjalne zbiorniki i urządzenia podczyszczające wody opadowe i roztopowe. Dalej do lasu rozprowadzi je system rowów z urządzeniami piętrzącymi i filtrującymi. GDDKiA zobowiązuje się do systematycznego monitoringu i kontroli wymagań jakościowych odprowadzanej wody. Po wykonaniu systemu zagospodarowania wód opadowych i roztopowych systematycznie w okresie eksploatacji odbywał się będzie pobór próbek i badania jakościowe tych wód, tak by w porę modyfikować konieczną filtrację.
– Powstanie zbiorników w pasie drogowym w sąsiedztwie lasów ma też dodatkowy atut. W porozumieniu ujęto możliwość ich wykorzystania w celach gaśniczych czy też w przypadku wystąpienia klęsk żywiołowych. To dodatkowa korzyść, bo polskie lasy należą do jednych z potencjalnie najbardziej zagrożonych pożarami lasów w Europie i każda kropla wody jest potrzebna – mówi Andrzej Konieczny, dyrektor generalny Lasów Państwowych.
Prawo zakazuje odprowadzania skanalizowanych wód opadowych bezpośrednio do gruntu lub cieków wodnych. Wody muszą być podczyszczone, by spełniały określone, bezpieczne parametry. Do tej pory przy tego rodzaju inwestycjach wykorzystywano rozwiązanie z systemem pomp, które odprowadzały wodę na duże odległości. Teraz, w uzasadnionych przypadkach, można będzie wyeliminować to kosztowne rozwiązanie. O ile nadleśnictwo uzna, że istnieje taka możliwość, wody z pasa drogowego zostaną wykorzystane w bliższej okolicy, poprawiając uwilgotnienie terenów leśnych. Oczywiście proponowane rozwiązanie będą uwzględniały zapisy dotyczące obszarów objętych ochroną i tych dotyczących planu urządzenia lasu.
Podczas wideokonferencji poinformowano również, że do tej pory nigdzie w kraju nie realizowano podobnego projektu. Nie ma też urządzeń, które doprowadzałyby wody z jezdni do takiego stanu czystości, by można było wypuszczać je w naturalnym środowisku. Musi być spełnionych wiele warunków, a ocenianych jest w takich przypadkach kilkanaście wskaźników czystości.
Lasy Państwowe magazynują w swych zasobach około 50 mln metrów sześciennych wody rocznie. To jest ponad 1 metr sześcienny na mieszkańca naszego kraju.
Źródła ilustracji: Transmisja z wideokonferencji.
Kazimierz Netka
Czytaj również na portalu: netka.gda.pl